Khó khăn trong công tác quản lý
Lào Cai là tỉnh biên giới phía bắc của Tổ quốc, với hơn 180 km đường biên giới tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), gồm 25 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trên địa bàn tỉnh có 01 cửa khẩu và hàng trăm lối mở, tiểu ngạch phân bố rải rác tại các huyện biên giới. Chợ Cốc Lếu - Chợ trung tâm kinh tế của tỉnh, hàng ngày đón hàng nghìn lượt khách trong và ngoài tỉnh đến thăm quan, du lịch, mua sắm...; tất cả những yếu tố đó đã tạo điều kiện thuận lợi để tỉnh nhà có điều kiện giao lưu, phát triển mọi mặt văn hóa, kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, song song với đó là những vấn đề tiềm ẩn, phức tạp trong công tác quản lý mua bán, chứa chấp vũ khí (VK), vật liệu nổ (VLN), công cụ hỗ trợ (CCHT) trái phép... Đặc biệt, lợi dụng tuyến Cao tốc Nội Bài - Lào Cai vào những thời điểm giáp Tết lưu lượng phương tiện tham gia giao thông tăng lên, công tác quản lý VK, VLN, CCHT càng trở nên khó khăn, nhiều VK, chất nổ trái phép với số lượng lớn với những thủ đoạn cất giấu, vận chuyển hết sức tinh vi, xảo quyệt như đóng vào các thùng, bao tải vận chuyển lẫn vào các mặt hàng khác như quần áo, đồ gia dụng… đem đi tiêu thụ tại các địa bàn khác hoặc quảng cáo qua mạng Facebook, Zalo để bán cho các đối tượng có nhu cầu. Từ đó, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác kiểm tra, quản lý.
 |
| Nhóm đối tượng sử dụng dao, kiếm tự chế đi giải quyết mâu thuẫn. |
Điển hình như vụ việc xảy ra vào tháng 4/2017 trong quá trình tuần tra tại khu vực thôn Ngầm Thỉn, xã Tân An, Văn Bàn, Tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Lào Cai đã phát hiện 01 xe ô tô có dấu hiệu nghi vấn nên đã tiến hành dừng phương tiện và kiểm tra. Quá trình kiểm tra, lái xe Trần Ngọc Anh (sinh năm 1982, trú tại phường Nguyễn Thái Học, thành phố Yên Bái) có nhận vận chuyển thuê cho Trần Văn Hạnh (sinh năm 1972 trú tại Văn Yên, Yên Bái) cất giấu tinh vi trong 43 bao tải thuốc nổ AD1 và 6 tải đựng tiền chất thuốc nổ (NH4NO3) với trọng lượng 1.165kg.
Còn tại các thôn, bản vùng cao, giao thông đi lại khó khăn, khu vực giáp ranh biên giới, trình độ nhận thức của nhân dân về sử dụng VK, VLN còn hạn chế, nhiều người dân vẫn còn giữ thói quen cất giấu, sử dụng súng săn, súng tự chế để săn bắn thú rừng, xua đuổi thú rừng khỏi nương rẫy. Lợi dụng địa bàn xa xôi, hẻo lánh, một số công trình khai thác khoáng sản trái phép, công trình xây dựng vẫn diễn ra tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất nổ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn trong lao động và cuộc sống của nhân dân khu vực lân cận. Chưa kể đến tình trạng mất cắp, thất thoát VLN, chất nổ tại một số xí nghiệp, công ty khai thác. Không ai có thể biết rằng những kẻ trộm cắp chất nổ sẽ sử dụng vào mục đích gì và gây nguy hại đến mức nào.
Những hệ lụy từ việc sử dụng trái phép VK, VLN
Thời gian qua, trên địa bàn xảy ra nhiều vụ việc thương tâm do người dân sử dụng trái phép VK, VLN, CCHT, nhẹ thì bị thương, nặng thì dẫn đến tử vong, càng đau lòng hơn nữa khi thủ phạm gây ra những vụ án lại có quan hệ thân thiết, gần gũi với nạn nhân.
Điển hình như vụ việc xảy ra tại xã Nậm Mả, huyện Văn Bàn vào chiều 11/3/2019, ông Hoàng A Lù (sinh năm 1967) cùng 2 người con rể là Giàng A Dơ (sinh năm 1993) và Cư A Mạnh (sinh năm 1995) rủ nhau đi săn thú rừng, khi phát hiện lùm cây trước mặt có tiếng động, nghĩ là 01 con linh dương nên Dơ nổ súng bắn. Thế nhưng, khi tiến lại kiểm tra thì Dơ phát hiện ông Hoàng A Lù đã nằm gục chết với vết thương trên đầu khiến bố vợ tử vong ngay tại chỗ.
Hay vụ việc xảy ra vào khoảng 21 giờ 30 phút ngày 03/5/2018, ông Vũ Tá Phương (sinh năm 1986, trú tại huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) điều khiển xe ô tô bán tải biển kiểm soát 99C-118.74, chở theo Vũ Thành Nam (sinh năm 1994), Nguyễn Văn Oanh (sinh năm 1983, cùng trú tại huyện An Dương, TP Hải Phòng); Ngô Đức Mạnh (sinh năm 1984), Nguyễn Văn Công (sinh năm 1985, cùng trú tại Bắc Ninh). Các đối tượng đi từ phường Duyên Hải, thành phố Lào Cai với mục đích giải quyết mâu thuẫn cá nhân. Khi đi, Vũ Thành Nam cầm theo 01 khẩu súng (loại súng quân dụng) có chiều dài 57 cm, trên thân súng có khắc chữ N58 và 1 hộp đạn. Đến khu vực đường Hưng Hóa, thuộc phường Duyên Hải, Nam cầm súng, lắp đạn và vô tình cướp cò nổ súng trúng vào người Vũ Tá Phương, khiến Phương bị thương nặng phải đưa đi bệnh viện cấp cứu.
 |
| Lực lượng chức năng vận động nhân dân giao nộp, thu hồi VK, VLN tự chế. |
Đặc biệt, thời gian gần đây, tình trạng sử dụng, tàng trữ CCHT, VK tự chế có xu thế “trẻ hóa” tập trung vào những nhóm đối tượng là những thanh niên chơi bời, thích tụ tập, ít có sự quản lý từ phía gia đình. Từ đó, gây nên không ít vụ việc thương tâm.
Đó là vụ việc xảy ra vào khoảng 0 giờ 30 phút ngày 04/4/2019, tại quán Karaoke A99 ở phường Phố Mới. Do mâu thuẫn, 02 nhóm thanh niên đã xảy ra xô sát đồng thời sử dụng hung khí tự chế để “giải quyết nội bộ”, hậu quả làm 05 người bị thương phải đưa đi cấp cứu tại bệnh viện. Tại hiện trường vụ án, Công an thành phố Lào Cai phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã thu giữ 12 hung khí các loại; trong đó chủ yếu là dao, kiếm tự chế.
Những vụ việc xảy ra tại nhiều địa bàn, vào các thời điểm khác nhau trong đó thường tập trung tại trung tâm các huyện, thành phố. Với thủ đoạn cất giấu, tàng trữ trái phép VK, VLN ngày càng tinh vi, xảo quyệt nên đòi hỏi lực lượng chức năng càng phải nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý.
Nâng cao hiệu quả công tác quản lý
Trên cơ sở Pháp lệnh số 16 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 12 về Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT; Chỉ thị số 992 của Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch của Bộ Công an, Công an tỉnh Lào Cai đã mở cuộc tổng kiểm tra và mở đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp VK, VLN, CCHT trên toàn tỉnh; qua đó, công tác quản lý VK, VLN, CCHT trên địa bàn tỉnh đã thu được kết quả rõ rệt.
.jpg) |
| Công an tỉnh Lào Cai tiến hành tiêu hủy các VK, CCHT tự chế. |
Đặc biệt thời gian qua, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh Lào Cai đã thường xuyên thành lập các Tổ công tác phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đoàn thể ở cơ sở làm tốt công tác quản lý, nắm tình hình địa bàn tiến hành rà soát, lập danh sách các tổ chức, cá nhân sử dụng súng săn, súng tự chế xuống địa bàn các thôn, bản vùng cao để tuyên truyền, vận động để nhân dân hiểu rõ tác hại của việc sử dụng VK, VLN, CCHT trái phép và tự giác giao nộp.
Những năm qua do làm tốt công tác quản lý địa bàn kết hợp với tuyên truyền, vận động nhân dân về tác hại của việc sử dụng súng săn, súng tự chế trong đồng bào dân cư nên người dân tại các thôn bản vùng cao như xã Cốc Ly, Tả Củ Tỷ, Bảo Nhai thuộc huyện Bắc Hà… sử dụng súng săn, súng tự chế đã giảm hẳn. Từ năm 2018 đến nay, Công an huyện đã thu giữ và vận động giao nộp trong nhân dân hơn 150 khẩu súng tự chế. Bên cạnh công tác tuyên truyền, đơn vị cũng đã tăng cường tuần tra, sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh, chủ động ngăn chặn, phát hiện, bắt giữ các đối tượng có hành vi mua bán, tàng trữ trái phép VK, VLN, CCHT.
Chỉ tính riêng năm 2018, Công an tỉnh Lào Cai đã phối hợp với các lực lượng chức năng đã điều tra, phát hiện 19 vụ, thu giữ 923 kg pháo nổ; thu giữ hơn 1.800 kg thuốc nổ các loại; 337 VK quân dụng, CCHT trái phép và các loại đồ chơi nguy hiểm (súng săn; súng cồn, VK thô sơ…). Đồng thời đã thành lập Hội đồng tiêu hủy 22 VK quân dụng, 628 viên đạn các loại; 102 công cụ hỗ trợ, 09 súng săn bắn đạn tín hiệu, 02 súng thể thao, 1.468 khẩu súng tự chế; 1.558 VK và đồ chơi nguy hiểm các loại… theo đúng quy định của pháp luật.
Để nâng cao hơn nữa công tác quản lý VK, VLN, CCHT, trong thời gian tới Công an tỉnh Lào Cai, trực tiếp là Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng làm tốt công tác tham mưu với Đảng ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng các Kế hoạch chỉ đạo các lực lượng tiếp tục phối hợp, làm tốt công tác quản lý VK, VLN, CCHT; đẩy mạnh bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, xây dựng cơ sở vật chất cần thiết đảm bảo môi trường, phương tiện phục vụ cán bộ làm công tác quản lý VK, VLN; thường xuyên đổi mới công tác tuyên truyền, vận động nhân dân về tác hại, hậu quả khi tàng trữ, sử dụng VK, VLN; qua đó động viên, khích lệ người dân các địa bàn vùng cao chủ động giao nộp VK, VLN tự chế...
Bằng sự vào cuộc quyết liệt, đồng loạt của các lực lượng trong đó trọng tâm là Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh Lào Cai, công tác quản lý VK, VLN, CCHT; trong thời gian tới sẽ tiếp tục được thực hiện nghiêm túc và có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần ngăn chặn tội phạm, hạn chế tai nạn do VK, VLN gây ra, đảm bảo tốt công tác giữ gìn an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh Lào Cai.