Qua công tác kiểm tra đột xuất công tác PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng trên địa bàn cho thấy vẫn còn nhiều tồn tại cũng như sai phạm nghiêm trọng cần khắc phục… Trong 2 ngày 07 - 08/5/2018, Đoàn kiểm tra liên ngành Bộ Công an - Bộ Xây dựng đã kiểm tra đột xuất 03 chung cư, nhà cao tầng: Giai Việt (quận 8); Horizon Tower (quận 1) và Vạn Đô (quận 4). Kết quả cho thấy, cả 03 chung cư này trước đó đều đã được cơ quan chức năng nghiệm thu an toàn PCCC nhưng vẫn còn nhiều sai phạm, tiềm ẩn nguy cơ không đảm bảo an toàn PCCC.
Đầu tháng 4/2018, chung cư Vạn Đô đã được kiểm tra công tác PCCC nhưng khi kiểm tra đột xuất hàng, loạt vi phạm gây mất an toàn PCCC tại đây vẫn tiếp tục bị phát hiện. Nhiều hạng mục công trình tại tầng trệt và tầng 1 của chung cư này bị Chủ đầu tư tự ý cải tạo hoặc hoán đổi công năng thành văn phòng cho thuê, nhà trẻ, nhà kho. Hành lang 02 bên tòa nhà được xây bồn hoa, cây cảnh làm hẹp lối lưu thông của xe chữa cháy. Hệ thống báo cháy, đèn thoát nạn không được lắp đặt đồng bộ. Một số đầu báo cháy không hoạt động không kết nối được với hệ thống báo cháy tự động, máy bơm không được đặt ở chế độ tự động...
Tại chung cư Giai Việt, đường dành cho xe chữa cháy cũng bị chiếm xây dựng các hạng mục như bồn hoa... Hệ thống chữa cháy có nhưng không được bảo dưỡng, bị hư hỏng, dù hoạt động hơn 04 năm nhưng nơi này không có Ban Quản trị.
Báo cáo tại cuộc họp, Đại tá Nguyễn Văn Băng, Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC TP. Hồ Chí Minh cho biết, TP. Hồ Chí Minh có 914 chung cư với 1.351 khối nhà. Sau vụ cháy chung cư Carina, Cảnh sát PCCC TP. Hồ Chí Minh đã có 552 lượt kiểm tra phát hiện 257 lỗi vi phạm tại các chung cư, nhà cao tầng, lập biên bản xử phạt 150 vụ với số tiền trên 800 triệu đồng, tạm đình chỉ hoạt động 04 chung cư. Thực tế cho thấy, nhiều Chủ đầu tư chưa quan tâm đến PCCC (chưa nghiệm thu PCCC đã đưa dân vào ở, không kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống PCCC, không trang bị hệ thống PCCC, nội quy PCCC không đúng chuẩn, chủ yếu là sao chép trên mạng để đối phó, lực lượng PCCC tại chỗ yếu, thiếu kỹ năng).
Đồng chí Đoàn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận 1 cho rằng, sau vụ cháy Carina, Ủy ban nhân dân quận 1 đã kiểm tra gần 10 chung cư, tòa nhà cao cấp và chung cư trước năm 1975, phát hiện một số tồn tại. Vụ cháy chung cư Carina và vụ cháy ITC (16 năm trước) số người tử vong chủ yếu là do ngạt khói.
Đại diện Bộ Xây dựng, ông Vũ Ngọc Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ môi trường cho biết, ngoài Chủ đầu tư, cư dân các ban, ngành địa phương phải tham gia vào việc phòng, chống cháy nổ trong các nhà cao tầng. Về phía Bộ Xây dựng đang rà soát những tiêu chuẩn, quy chuẩn công tác phòng, chống cháy nổ cho nhà ở và công trình, đặc biệt là Quy chuẩn số 06 (ra đời năm 2010). Sau khi quy chuẩn này ra đời thay thế các tiêu chuẩn trước đây đã khắc phục được cơ bản những tồn tại trong công tác xây dựng. Những công trình cao tầng hiện nay đã vượt quá cao so với xe chữa cháy bằng thang nên khó có thể tiếp cận được đám cháy ở tầng cao khiến cho người dân sống tại các tòa nhà cao tầng có tâm lý hoang mang. Tuy nhiên với tình hình thực tế Bộ Xây dựng sẽ rà soát và sữa đổi Quy chuẩn 06 và ban hành cuối năm 2018. Trong đó, các cơ quan chức năng có trách nhiệm thẩm tra các công trình đảm bảo đúng hồ sơ thiết kế khi đi vào thi công, nhất là đảm bảo an toàn cháy, nổ. Các công trình nhóm một (trên 25 tầng) thì Bộ Xây dựng thẩm tra. Các công trình còn lại giao cho thành phố, Sở Xây dựng, các địa phương ra quyết định đầu tư thì địa phương cần thẩm tra, kiểm tra để đảm bảo an toàn phòng, chống cháy, nổ.
Thiếu tướng Nguyễn Hữu Tiếp, Phó Chánh Thanh tra Bộ Công an cho biết, qua nhiều lần kiểm tra công tác PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng tại các địa phương trên cả nước cho thấy một tồn tại là kiểm tra cứ kiểm tra nhưng Chủ đầu tư có rút kinh nghiệm, giải quyết những tồn tại trên hay không vẫn phụ thuộc vào Chủ đầu tư nên các biện pháp xử lý chưa hiệu quả. Một điều đơn giản dễ nhìn thấy trong quá trình kiểm tra, một chi tiết dễ thấy như xây dựng thêm các bồn hoa cây cảnh, bồn hoa bể nước, nâng cao bậc thềm khiến hoạt động CNCH không đảm bảo khi sự cố xảy ra. Ngoài ra, những biển báo thoát nạn toàn ghi bằng chữ nước ngoài, không có hướng dẫn bằng chữ Việt Nam, không có dấu mũi tên chỉ dẫn, gắn tại các vị trí khó thấy khiến cư dân không biết đường nào để chạy khi sự cố xảy ra.
Tại cuộc họp, đồng chí Huỳnh Cách Mạng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh ghi nhận những ý kiến đóng góp của các ban, ngành về việc kiểm tra PCCC tại các chung cư cao tầng, trung tâm thương mại nơi có nguy cơ cháy, nổ cao. Qua 2 ngày kiểm tra cho thấy còn rất nhiều tồn tại trong công tác PCCC, năng lực của nhà đầu tư còn hạn chế, thiếu sót, chưa làm đầy đủ trách nhiệm phục vụ cư dân khi thiếu và yếu trong công tác PCCC và CNCH. Thời gian tới, Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh sẽ phối hợp với các ban, ngành liên quan xử lý và công bố công khai những chung cư không an toàn PCCC. Phối hợp với các cơ quan tuyên truyền để các nhà đầu tư, người dân nâng cao ý thức về PCCC.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH nêu rõ, Thành ủy, Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã triển khai mạnh nhiều biện pháp, thực hiện tốt các văn bản chỉ đạo đảm bảo an toàn PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng tại địa bàn TP. Hồ Chí Minh. Sau vụ cháy chung cư Carina (quận 8), Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã thành lập các Đoàn kiểm tra tổng kiểm tra các chung cư, nhà cao tầng là một điều rất đáng ghi nhận.
Qua 2 ngày kiểm tra, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH nhận thấy, còn nhiều bất cập trong công tác PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng cần phải tập trung giải quyết. Trước thực trạng đáng báo động về công tác đảm bảo an toàn PCCC tại nhà chung cư, nhà cao tầng…, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH yêu cầu Cảnh sát PCCC TP. Hồ Chí Minh cần chủ động phối hợp với các sở, ngành đề xuất những giải pháp giải quyết dứt điểm khắc phục những tồn tại về PCCC ở các loại hình này. Những vấn đề nằm ngoài các quy định, Cảnh sát PCCC TP. Hồ Chí Minh cần tham mưu để hoàn thiện các quy định, quy chuẩn, đặc thù của địa phương, đặc biệt là xử lý các chung cư, nhà cao tầng được xây dựng trước khi có Luật PCCC chưa đảm bảo công tác PCCC. Trong quá trình quy hoạch tổng thể cần chú trọng quy hoạch hạ tầng PCCC, thiết lập các điều kiện đảm bảo về giao thông, về phương tiện phòng cháy; cần kiểm tra để phát hiện hệ thống PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng đảm bảo thực hiện được công tác chữa cháy khi sự cố xảy ra.