Hoàn thành xong công việc của mình, phạm nhân Lê Thị Hương (ở Lạng Sơn) hân hoan khoe “Cán bộ ơi tôi làm xong rồi!”. Nhìn chị Hương khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, ít ai nghĩ chị là phạm nhân có HIV, từng tiều tụy tưởng không còn sức sống. Lê Thị Hương là 01 trong những phạm nhân có hoàn cảnh éo le nhất nhì trong Đội phạm nhân đặc biệt. Chồng bị nhiễm HIV trước khi cưới nhưng chị không biết. Sau khi bị bắt, ở Trại tạm giam làm xét nghiệm mới phát hiện Hương bị nhiễm HIV. Lúc biết tin, Hương như sụp đổ, không còn thiết sống. Rồi chồng chết, con gái Hương cũng nhiễm HIV từ bố mẹ. Với 02 tội mua bán trẻ em và mua bán trái phép chất ma tuý, Lê Thị Hương phải chịu mức án 20 năm tù giam, phải nộp 120 triệu đồng bồi thường cho nạn nhân và án phí. Hương buồn chán chỉ nghĩ đến cái chết.
Biết hoàn cảnh của phạm nhân Hương, Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc thường xuyên gặp gỡ, động viên, nói rõ chính sách của Nhà nước đối với người có HIV, đó là được sử dụng thuốc ARV miễn phí, được khám, chữa bệnh, phòng, chống lây nhiễm, đồng thời, động viên Hương ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý để có sức khoẻ. Đồng chí Ngọc hướng dẫn gia đình Hương làm đơn trình bày hoàn cảnh khó khăn để được miễn tiền án phí, đồng thời quan tâm, chăm sóc mỗi khi Hương ốm đau.
Cảm nhận được tình cảm của người cán bộ quản giáo, dần dần, Hương đã hiểu, phải có khát vọng, nỗ lực cải tạo, vươn lên mới vượt qua được bệnh tật. Hơn 01 năm nay, Hương đã trở thành một con người khác. Không còn tuyệt vọng vì bệnh tật, không còn mặc cảm, buồn lo vì hoàn cảnh gia đình. Bởi với Hương, tương lai của 02 đứa con, hy vọng y học sẽ chữa khỏi hoàn toàn cho những người có HIV đã chiến thắng tất cả. Hương béo lên, khoẻ ra, hoàn thành mức khoán cán bộ giao cho.
 |
| Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc. |
Tết Nguyên đán Canh Tý 2020, do các con còn nhỏ, gia đình không ai đến thăm nên Thượng uý Ngọc đã đề xuất Ban Giám thị tặng quà phạm nhân Lê Thị Hương và các phạm nhân không có người thăm nuôi để động viên, khích lệ họ. Nhận quà từ các cán bộ, Hương xúc động, hứa sẽ cải tạo tốt nhất để sớm được trở về.
Phạm nhân Hoàng Thu Hiền (sinh năm 1974, quê Lạng Sơn), Đội trưởng Đội phạm nhân cũng tương tự như vậy. Hiền mới học hết lớp 7 rồi bỏ, theo bạn bè rủ rê, sa vào con đường ma tuý. Tháng 03/2007, Hiền bị bắt về tội mua bán chất ma tuý, bị kết án chung thân. Người chồng thứ 02 sau khi đi thi hành án về chỉ đến thăm vài lần sau đó “mất tích” hẳn.
Khi được thi hành án ở Trại giam Ngọc Lý, Hiền như người chết rồi. Đặc biệt, khi Hiền biết tin đứa con trai lớn không có người nuôi dưỡng, dạy dỗ nên bỏ học sớm rồi lang thang, trộm cắp, bị bắt, bị đi tù. Đứa con bé bị tự kỷ cũng không học hành được. Hoàng Thu Hiền không còn thiết sống nữa, không quan hệ với bất cứ ai, chỉ lẳng lặng một góc, sẵn sàng “bùng nổ” mỗi khi ai dám “động vào”.
Nhận thấy phạm nhân Hiền có rất nhiều tài lẻ như nấu ăn ngon, biết làm thơ, biết vẽ báo tường... nên ngoài việc động viên, Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc đã khuyến khích Hiền phát huy những mặt mạnh của mình như đề nghị cho phạm nhân này làm ở đội bếp phạm nhân, cho làm báo tường mỗi khi Trại có các phong trào thi đua. Thấy mình được trân trọng, được quan tâm, dần dần Hoàng Thu Hiền hiểu ra, tự cố gắng vươn lên. Nhờ đó, xếp loại thi đua của phạm nhân này được mức cải tạo khá, được làm Đội trưởng Đội phạm nhân, được giúp cán bộ trong việc nắm tình hình, quản lý các phạm nhân khác. Sau gần 13 năm thi hành án, nhiều năm đạt mức xếp loại khá, tốt, Hoàng Thu Hiền đã được xếp vào diện đề nghị giảm án.
Được biết, ở Đội phạm nhân đặc biệt do Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc quản lý, có tới 14 phạm nhân án chung thân. Số còn lại đều có mức án từ 15 năm trở lên, có nhiều tiền án, tiền sự. Cũng chính vì mức án dài, nhiều người không hy vọng ngày về nên các phạm nhân thường có tâm lý chán nản, không muốn cải tạo, thậm chí bất cần. Chính vì vậy, để giáo dục, cải tạo họ, Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc và các đồng nghiệp ở Trại giam Ngọc Lý phải tìm phương pháp phù hợp bởi ngoài việc thực hiện đúng các quy định của Nhà nước trong công tác thi hành án hình sự còn phải nghiên cứu hoàn cảnh gia đình, tính cách, sở trường, sở đoản của từng phạm nhân. Từ đó, các đồng chí tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp với từng người.
 |
| Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc hướng dẫn phạm nhân may quần áo. |
Đối với từng phạm nhân, đồng chí Ngọc đều nghiên cứu phương pháp giáo dục riêng, phù hợp. Ví dụ trường hợp phạm nhân Dương Thị Duyên (sinh năm 1983), án 27 năm về tội mua bán ma tuý. Đặc biệt, cả 03 chị em gái của Duyên đều cùng tham gia 01 đường dây nên khi bại lộ, cả 03 đều đi tù, trong khi bố đẻ cũng đi tù vì tội cố ý gây thương tích, mẹ thì già yếu phải nuôi cháu cho các con đi trả án. Chính vì vậy, Thượng uý Ngọc phải thường xuyên gặp gỡ, động viên, giúp đỡ. Nhờ đó, Duyên đã nhận thức được tội lỗi, cố gắng cải tạo.
Thượng uý Thuý Ngọc cho biết, các phạm nhân có mức án dài nên tư tưởng, tâm sinh lý thường không ổn định, dễ nảy sinh buồn chán, tiêu cực. Gia đình thường xuyên quan tâm, thăm nuôi, động viên thì tâm lý họ tốt hơn. Gia đình nào bỏ rơi hoặc không có điều kiện thăm nuôi thì cán bộ phải quan tâm thường xuyên hơn, động viên, giúp đỡ trong điều kiện quy định và khả năng cho phép để họ yên tâm cải tạo. Khi mình đồng cảm để động viên, chia sẻ thì phạm nhân cũng dễ dàng cởi mở hơn. Chính vì vậy, đồng chí tăng cường giáo dục riêng để nắm tâm tư nguyện vọng, từ đó có cách thuyết phục, giáo dục kịp thời.
Được biết, cả hai vợ chồng Thượng uý Ngọc đều là cán bộ quản giáo ở Trại giam Ngọc Lý. Mỗi tuần, vợ chồng Thượng úy cùng các đồng nghiệp phải trực 3-4 ngày. Ngoài ra, phải dành thời gian để sinh hoạt, gặp gỡ, giáo dục riêng phạm nhân nên vợ chồng Thượng úy Ngọc rất ít thời gian dành cho gia đình…
Nói về người cán bộ gần gũi với mình, phạm nhân Lê Thị Hương cho biết, cán bộ Ngọc và các cán bộ giáo dục của Trại thường xuyên quan tâm, động viên các phạm nhân nên phạm nhân vượt qua mặc cảm, yên tâm cải tạo. Kể cả ngày nghỉ cô Ngọc cũng vào nói chuyện, quan tâm nên các phạm nhân thấy rất gần gũi, tin tưởng. Cán bộ Ngọc không chỉ là thầy, là quản giáo đối với phạm nhân mà còn là chị cả, là bạn, là người thân của các phạm nhân giúp phạm nhân vượt lỗi lầm, vượt qua những tháng ngày buồn tủi”.
Nhờ sự tận tâm, nỗ lực nên Thượng uý Nguyễn Thị Thuý Ngọc luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, trở thành chỗ dựa cho các phạm nhân, giúp họ yên tâm cải tạo, phấn đấu làm lại cuộc đời...