Tấm bản đồ sống
17 giờ 10 phút ngày 24/4/2019, tiếng chuông báo động tại Đội Chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Khu vực 1, Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC & CNCH) Công an TP. HCM bỗng vang lên dồn dập. Đơn vị vừa nhận nhiệm vụ chi viện chữa cháy nhà dân tại địa chỉ số 492 Nguyễn Thị Minh Khai, phường 2, quận 3. Chỉ 01 phút sau, cánh cổng đơn vị mở ra, Đoàn xe chữa cháy gồm 06 chiếc hú còi, chớp đèn liên tục và di chuyển rất nhanh. Chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng PCCC & CNCH đã đến được địa chỉ trên. Quá trình trinh sát cho thấy đang có nhiều người mắc kẹt trong nhà, Đội Chữa cháy & CNCH Khu vực I đã phối hợp với Đội Cảnh sát PCCC & CNCH, Công an Quận 3 nhanh chóng tiếp cận đám cháy, băng qua màn khói dày đặc để tìm kiếm và cứu 03 đứa trẻ đưa xuống đất an toàn. Bên cạnh đó, lực lượng đã triển khai 05 lăng B, 02 lăng giá, 05 đường vòi A tiếp nước dập tắt đám cháy. Nhờ có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị mà cuộc giải cứu đã thành công, thiệt hại do cháy gây ra được hạn chế đến mức thấp nhất. Thành công ấy không chỉ thuộc về người lính chữa cháy, CNCH mà còn kể đến công của những lái xe chữa cháy.
Công việc của lái xe trong lực lượng Cảnh sát PCCC đặt ra nhiều yêu cầu, đặc biệt là phải biết sử dụng, điều khiển thành thạo nhiều loại xe chữa cháy được nhập từ nước ngoài. Tất cả đều bằng tiếng Anh, tiếng Đức… người lái xe phải tự đọc tài liệu và tìm hiểu cách sử dụng. Nhiều phương tiện lực lượng phải nhờ đến chuyên gia nước ngoài huấn luyện. Trung úy Cấn Đặng Tuyên, lái xe Đội chữa cháy & CNCH khu vực I, Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH Công an TP. HCM chia sẻ, để trở thành lái xe chữa cháy đòi hỏi người chiến sỹ phải có thể lực tốt, phải thuộc đường - là tấm bản đồ sống và phải thật nhanh nhẹn. Thể lực tốt để điều khiển xe nặng từ 18-28 tấn, chiến đấu nhiều giờ trong 01 vụ cháy và có thể tham gia 02 - 03 vụ trong 01 ngày. Lái xe phải thật tinh thông đường để chở cán bộ, chiến sỹ và phương tiện đến hiện trường một cách nhanh nhất, tránh lạc đường làm giảm hiệu quả chiến đấu. Lái xe chữa cháy còn phải nhanh hơn cả lính chữa cháy. Điều lệnh yêu cầu thời gian từ khi lính chữa cháy nghe chuông báo động, mặc đồng phục và lên xe là 01 phút. Nhưng lái xe chữa cháy thì yêu cầu phải có mặt dưới sân trước, nhanh chóng khởi động xe, chuẩn bị phương tiện sẵn sàng để khi cán bộ, chiến sỹ ra xe là di chuyển rất nhanh. Tức là phải nhanh hơn cả 01 phút. Lái xe chữa cháy còn là người điều kiển phương tiện giỏi, dày dạn kinh nghiệm, vừa lái xe với tốc độ nhanh nhất nhưng phải đảm bảo an toàn cho đồng đội và người tham gia giao thông, đồng thời xử lý thật nhanh những tình huống xấu xảy ra trên đường.
 |
| Thiếu tá Nguyễn Văn Phương kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện vào ca trực của mình. |
Thông thường trong 01 ca trực có 06 lái xe, phải làm việc với cường độ cao và áp lực. Khi điều khiển xe đi chữa cháy, trong xe có chứa nước nên nặng hơn các xe khác, lúc vào các khúc cua xe thường chao đảo, khó điều khiển, đòi hỏi người lái xe phải quan sát, xử lý thật khéo. Không phải lúc nào người tham gia giao thông cũng có ý thức chấp hành tín hiệu nhường đường, có nhiều tình huống xấu xảy ra đột ngột, khiến lái xe phải xử lý gấp, nếu không có kinh nghiệm thì dễ xảy ra các sự cố như lật xe, tai nạn chết người…
Nhiệm vụ của lái xe khi tới hiện trường là vận hành cho xe chữa cháy hoạt động và giám sát hoạt động của xe đó. Đối với xe nước là thao tác vận hành lắp các đường vòi để ra nước nhanh nhất, xem mức nước còn hay sắp hết để báo cáo chỉ huy, đồng thời tăng giảm áp lực nước khi có lệnh của Chỉ huy chữa cháy. Đối với xe thang, phải điều khiển thang vươn lên cao để lính chữa cháy tiếp cận nguồn lửa, người bị nạn một cách chính xác, an toàn. Tương tự như thế, xe phá dỡ công trình thì vào sâu hiện trường, dùng mũi khoan khổng lồ phá các vật cản để lính chữa cháy tiếp cận được với gốc lửa, giúp công tác chữa cháy, CNCH nhanh và hiệu quả hơn… Sau khi chữa cháy, CNCH xong thì lái xe phụ giúp cán bộ, chiến sỹ chỉnh sửa, thu dọn và gấp các đường vòi, phân loại các đường vòi hỏng để về báo cáo sửa chữa.
Những kỷ niệm khó quên
11 giờ 20 phút ngày 16/3/2015, tại khu dân cư số 360B Bến Vân Đồn, quận 4, TP. Hồ Chí Minh xảy ra cháy lớn. Vụ cháy xuất phát từ hộ dân do bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết (số 360B/10 Bến Vân Đồn) làm chủ, sau đó lan sang 07 nhà dân lân cận. Nhận được tin báo cháy, lực lượng Cảnh sát PCCC & CNCH TP. Hồ Chí Minh đã điều động nhiều đơn vị tới hiện trường. Thiếu tá Nguyễn Văn Phương, lái xe Đội chữa cháy khu vực 1, Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH Công an TP. HCM (lúc đó là lái xe Phòng Cảnh sát PCCC quận 1) được giao nhiệm vụ chở lực lượng và phương tiện tới chi viện. Khi đang tích cực hỗ trợ đồng đội cứu chữa vụ cháy, Thiếu tá Phương được lệnh từ Chỉ huy triển khai thêm đường vòi tiếp nước gắn vào xe. Vừa triển khai xong thì bất ngờ 01 đầu khớp nối đường vòi (bằng thép đúc) văng ra đập mạnh vô tay, áp suất của nguồn nước lớn khiến khuỷa tay của đồng chí gãy rời. Thiếu tá Phương vẫn tiếp tục cùng đồng đội gắn lại đường vòi. Đến một lúc sau, tay trái thấy đau dữ dội, đồng chí mới nhờ đồng đội đưa vào Bệnh viện 30/4 xử lý. Giờ mỗi lần nhìn vào vết sẹo dài trên tay vẫn gợi nhắc đồng chí về kỷ niệm khó quên trong nghề nghiệp của mình.
Đối với nhiều người, tham gia vào nghề chữa cháy, CNCH không chỉ là một công việc mà với họ đó còn là lý tưởng, đã tôi luyện thêm lòng dũng cảm, sự quyết đoán và lòng nhân ái... Cũng như những người lính chữa cháy, khi nghe tin báo cháy, lái xe chữa cháy cũng hết sức nóng ruột, chỉ mong làm sao tới thật nhanh hiện trường để dập lửa, cứu người, cứu tài sản cho nhân dân, nhưng không vì thế mà lái xe ẩu, bất chấp, những nguy hiểm trên đường đi luôn thường trực. Trung úy Cấn Đặng Tuyên chia sẻ, đối với xe chữa cháy khi thực hiện nhiệm vụ, luật không quy định tốc độ cho phép, không giới hạn tốc độ và quy định đường chạy. Có thể tìm đường đi nhanh nhất, chạy ngược chiều… để đến đám cháy nhưng phải đảm bảo an toàn cho cán bộ, chiến sỹ và phương tiện lưu thông trên đường. Điều làm lái xe khó khăn nhất đó là vấn đề tắc đường, người lưu thông nghe thấy tiếng còi báo hiệu nhưng không chịu nhường đường. Đặc biệt có một số thành phần quá khích, thích đánh võng, lạng lách trước xe cứu hỏa. Mặc dù đã được hú còi nhắc nhở nhưng vẫn bất chấp, gây ức chế cho tài xế, làm ảnh hưởng thời gian đến đám cháy...
.jpg) |
| Lái xe chữa cháy điều khiển xe thang cứu chữa vụ cháy nhà dân tại chợ Kim Biên, quận 5, TP. Hồ Chí Minh. |
Có những lúc xe chữa cháy vừa tới hiện trường đang triển khai các đường vòi cùng với lính chữa cháy thì người dân chạy tới giật lấy để chữa cháy nhà mình, có người thì lại lấy kéo chọc thủng đường vòi để nước phun vào hướng nhà mình. Thiếu tá Phương cho biết, lúc đó mình cố gắng giải thích với họ hãy để lực lượng chuyên nghiệp xử lý thì sẽ hiệu quả hơn, nhưng lúc đó người dân hết sức hung hăng, mình có cản cũng không nghe. Hậu quả là lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp không có vòi để chữa cháy, đường vòi bị hư, phải sửa chữa hoặc thay thế cái khác, tốn kém tiền của nhà nước.
Đôi khi lái xe chữa cháy còn phải tham gia xử lý các tình huống khẩn cấp như: Vào mùa mưa, trụ điện dùng lâu ngày bị ô xi hóa. Sau đó chim, chuột chui vào cắn các đường dây điện gây chập điện, cháy, nổ. Khi lực lượng Cảnh sát PCCC tới thì nhân viên Điện lực chưa đến để cắt điện. Trước tình huống trên, để tránh không gây cháy lớn, cháy lan, trách nhiệm công việc thôi thúc lực lượng Cảnh sát PCCC phải triển khai đội hình chữa cháy điện. Tuy mang trang thiết bị bảo hộ nhưng khả năng bị phóng điện vẫn ở mức cao, lái xe và lính chữa cháy vẫn khẩn trương làm việc mà không ngại hiểm nguy.
Còn có nhiều kỷ niệm trong nghề nghiệp của người lái xe chữa cháy chưa được kể hết và qua những câu chuyện đó cho thấy được hình ảnh về người chiến sĩ Công an nhân dân dũng cảm, tận tụy, tận tâm với nghề. Với họ trách nhiệm nghề nghiệp đặt lên cao nhất chính là tính mạng con người. Làm nghề này bản thân cảm thấy tự hào vì giúp được nhiều người giữ được tài sản, tính mạng, được người dân quý mến, tôn trọng, nên lúc nào các đồng chí cũng cố gắng hết sức hoàn thành tốt công việc, làm việc với tất cả nhiệt huyết và trách nhiệm của mình.