Kể từ khi ra đời cho đến nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chăm lo xây dựng lực lượng Công an nhân dân (CAND) vững mạnh, toàn diện, tạo tiền đề, điều kiện cơ bản, quan trọng để lực lượng CAND thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Nhân dân, bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, xứng đáng với vị trí, vai trò đặc biệt như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Công an của ta là CAND, vì Nhân dân mà phục vụ và dựa vào Nhân dân mà làm việc”, là “vũ khí sắc bén”, “là trụ cột của Đảng”. Phát huy truyền thống yêu nước, 80 năm qua, cùng với lực lượng Công an cả nước, Công an Phú Thọ luôn tận trung với Đảng, với Tổ quốc, xây dựng lực lượng trong sạch, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; hướng về cơ sở, nêu cao tinh thần trách nhiệm, hăng hái thi đua nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác, chiến đấu và phục vụ Nhân dân.

Lật lại trang sử vàng của dân tộc, cách đây 80 năm, ngày 19/8/1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, ở các tỉnh Bắc Bộ đã thành lập Sở Liêm phóng, Trung bộ lập Sở Trinh sát, Nam bộ lập Quốc gia tự vệ cuộc. Tuy tên gọi ở 3 miền khác nhau nhưng các tổ chức đầu tiên của Công an nhân dân đều có chung nhiệm vụ trấn áp bọn phản cách mạng, giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng và tài sản của nhân dân. Cùng với sự ra đời của lực lượng Công an cả nước, Ty Liêm phóng Phú Thọ - tổ chức đầu tiên của Công an nhân dân Phú Thọ được thành lập.

Cùng với sự lớn mạnh không ngừng của lực lượng CAND Việt Nam, lực lượng Công an tỉnh Phú Thọ đã từng bước trưởng thành về mọi mặt. Mặc dù khi thành lập, Công an Phú Thọ mới chỉ có các bộ phận làm công tác bảo vệ chính trị, trật tự, căn cước, văn phòng hành chính, tư pháp, trại giam. Đội ngũ cán bộ, chiến sĩ (CBCS) chưa được đào tạo, chủ yếu xuất thân từ các đội tự vệ, đội danh dự trừ gian và trong các đoàn thể cứu quốc… Song, với ý thức trách nhiệm trước Đảng và Nhân dân, CBCS Công an Phú Thọ đã đoàn kết một lòng, dũng cảm chiến đấu quyết liệt với kẻ thù, bảo vệ chính quyền non trẻ và những thành quả cách mạng mà nhân dân ta mới giành được.

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, cùng với lực lượng CAND cả nước, Công an Phú Thọ tích cực diệt ác, phá tề, tiễu trừ bọn việt gian, phản động, bảo vệ an toàn các cơ quan lãnh đạo của Đảng, bảo vệ hậu phương cách mạng, góp phần vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc. Sau khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng, trước yêu cầu của công tác xây dựng lực lượng CAND trong giai đoạn cách mạng mới, Công an tỉnh Phú Thọ nhanh chóng củng cố và xây dựng lực lượng; tích cực đào tạo cán bộ để tiếp quản và đảm nhiệm công tác bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội phục vụ đắc lực cho công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa, xây dựng cơ sở vật chất, nền móng đầu tiên của chủ nghĩa xã hội ở tỉnh Phú Thọ.

Thực hiện khẩu hiệu "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả vì miền Nam thân yêu", hàng trăm lượt CBCS Công an Phú Thọ đã hăng hái lên đường làm nhiệm vụ chi viện cho an ninh miền Nam, Lào, Campuchia; nhiều đồng chí đã dũng cảm, lập nhiều chiến công, đã có 84 đồng chí anh dũng hy sinh trên các chiến trường, góp phần làm nên đại thắng mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự (ANTT) trong tình hình mới, Công an Phú Thọ tích cực xây dựng lực lượng vững mạnh toàn diện theo Sáu điều Bác Hồ dạy. Đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ” và phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” gắn với nhiệm vụ chính trị của toàn lực lượng. Đặc biệt là thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. CBCS Công an Phú Thọ luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, đoàn kết, trách nhiệm, tận tụy, bám dân, bám địa bàn, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm trong công tác và chiến đấu, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Xây dựng phương án, kế hoạch bảo đảm an ninh, an toàn các mục tiêu trọng điểm, sự kiện chính trị quan trọng. Chủ động nắm tình hình, kịp thời đề ra các đối sách đấu tranh ngăn chặn không để xảy ra “điểm nóng” về ANTT tại địa phương, bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu trọng điểm, các cuộc bầu cử Quốc hội, Đại hội Đảng, Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ Hội Đền Hùng hàng năm... 

Song song với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Công an Phú Thọ luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, giáo dục bồi dưỡng lập trường quan điểm, phẩm chất đạo đức, tư cách người Công an Việt Nam theo Sáu điều Bác Hồ dạy. Đặc biệt từ năm 2000, Công an tỉnh Phú Thọ phát động cuộc vận động, xây dựng lực lượng Công an Phú Thọ "Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, trong sáng về đạo đức, hết lòng phục vụ nhân dân", phong trào Công an Phú Thọ "Đoàn kết, kỷ cương, vì an ninh đất Tổ"; thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị số 05/CT, ngày 15/5/2016 về tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI của Ban Chấp hành TW Đảng về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay”; hưởng ứng Cuộc vận động “CAND chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ” và Chỉ thị số 03/CT, ngày 18/4/2014 của Bộ trưởng Bộ Công an về “Tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương, điều lệnh; xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ trong CAND”... đã đạt nhiều kết quả, góp phần xây dựng lực lượng Công an Phú Thọ ngày càng trong sạch, vững mạnh. Từ trong công tác, chiến đấu, nhiều đồng chí nguyên là lãnh đạo Công an Phú Thọ đã phát triển, trưởng thành được Đảng, Nhà nước và Ngành tin tưởng giao cho những cương vị cao như Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, là tướng lĩnh trong lực lượng CAND, lãnh đạo các tổng cục, vụ, cục, viện, trường trong Công an nhân dân v.v…
Bên cạnh đó, Công an Phú Thọ đã chủ động tham mưu với tỉnh đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Duy trì, phát huy hiệu quả hiệu quả hoạt động của 2.328 Ban ANTT, 14.215 Tổ liên gia tự quản về ANTT, 25 Dòng họ tự quản về ANTT, 34 Cụm liên kết bảo vệ ANTT xóa sơ hở vùng giáp ranh; 219 Tổ Nhân viên tự quản về ANTT, 252 Tổ Công nhân tự quản về ANTT, 874 Tổ Nhà giáo tự quản về ANTT, 272 Tổ Người học tự quản về ANTT. Đặc biệt, đã thành lập 2.328 Tổ bảo vệ ANTT ở cơ sở với 7.003 thành viên;... kịp thời giải quyết những vụ việc liên quan đến ANTT ngay từ cơ sở không để phát sinh điểm nóng, phức tạp.

Với những thành tích đã đạt được, 32 năm liên tục (từ năm 1993 đến năm 2024) Công an tỉnh Phú Thọ được Chính phủ và Bộ Công an, Ủy ban nhân dân tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc trong phong trào thi đua Vì an ninh Tổ quốc, trong đó có 09 năm được Chính phủ tặng Cờ, 19 năm được Bộ Công an tặng Cờ. Đặc biệt năm 2020, Công an tỉnh Phú Thọ vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới.
Phát huy truyền thống 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Công an Phú Thọ nguyện đoàn kết, trung thành, tận tụy, sáng tạo, xây dựng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì Nhân dân phục vụ, giữ vững ANTT trên địa bàn, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh, góp phần hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, viết tiếp trang sử vàng truyền thống của lực lượng CAND trong thời kỳ đổi mới, mãi ghi vào trang sử vẻ vang của lực lượng CAND Việt Nam.

Trải qua 80 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, lực lượng Công an Phú Thọ đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Công an, tỉnh Phú Thọ v.v... tuyên dương công trạng và tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý:

- Năm 2020: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới.

- 05 đơn vị được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.

+ Phòng Bảo vệ Chính trị (1995).

+ Phòng Cảnh sát Hình sự (1995).

+ Phòng Cảnh sát điều tra (1998).

+ Công an thành phố Việt Trì (2000).

+ Phòng Cảnh sát kinh tế (2015).

- 02 cá nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.

+ Đồng chí Đỗ Kim Thành (1995).

+ Đồng chí Tô Đức Thắng (1997).

- Lẵng hoa của Chủ tịch nước;

- 01 Huân chương Hồ Chí Minh;

- 02 Huân chương Lao động.

- 01 Huân chương Độc lập hạng Ba.

- 05 Huân chương Quân công hạng Nhất, Nhì, Ba.

- 04 Huân chương Quân công hạng Nhì, hạng Ba (có 02 Huân chương Quân công cho 02 cá nhân).

- 17 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba.

- Hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, Nhì, Ba.

- Hàng nghìn lượt cá nhân được tặng Huy chương Vì an ninh Tổ quốc, Huy chương Chiến sỹ vẻ vang các hạng; cùng hàng nghìn lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Cờ thi đua, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh Phú Thọ; được nhận các danh hiệu Chiến sỹ thi đua toàn lực lượng CAND, Chiến sỹ thi đua cơ sở v.v…

+ Từ 1994 đến 2024, Công an tỉnh Phú Thọ liên tục được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh Phú Thọ tặng Cờ thi đua xuất sắc.