Nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam

Theo đó, tại Chương II của Dự thảo quy định về hệ thống tổ chức, mô hình của cơ quan quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú. So với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015, Chương này bỏ 03 điều và sửa đổi, bổ sung một số nội dung chính sau:

Sửa đổi về hệ thống tổ chức cơ quan quản lý, cơ quan thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú theo hướng không tổ chức cơ quan quản lý, cơ quan thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú ở cấp huyện, quy định mang tính nguyên tắc về hệ thống tổ chức các cơ quan này và giao Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn, hệ thống cơ quan quản lý tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú thuộc Bộ Công an, thuộc Bộ Quốc phòng; quyết định thành lập, giải thể, tổ chức lại, tổ chức, bộ máy, quy mô, nhiệm vụ, quyền hạn cơ sở giam giữ; ban hành nội quy của cơ sở giam giữ trong Công an nhân dân và trong Quân đội nhân dân. Việc sửa đổi này nhằm đảm bảo tính ổn định của Luật, tăng cường phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú.

Bổ sung Bộ Tư lệnh vùng Cảnh sát Biển là cơ quan quản lý, Buồng tạm giữ của Cảnh sát Biển là cơ quan thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú trong Quân đội nhân dân để đảm bảo phù hợp chức năng, nhiệm vụ quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú của các cơ quan trong Quân đội nhân dân. 

Bổ sung Uỷ ban nhân dân xã, phường, đặc khu, đơn vị quân đội được giao quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú là đơn vị được giao một số nhiệm vụ thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú, để đảm bảo việc tổ chức thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.

Đối với quy định “Về chế độ quản lý giam giữ” tại Chương III, so với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015, Chương này bổ sung 01 điều về việc thực hiện điều chuyển người bị tạm giữ, người bị tạm giam và sửa đổi, bổ sung một số nội dung chính sau:

Trách nhiệm thực hiện ngay các công việc khi tiếp nhận người bị tạm giữ, người bị tạm giam, riêng đối với một số nhiệm vụ như lập danh chỉ bản, khám sức khoẻ sẽ quy định cụ thể thời hạn thực hiện đảm bảo phù hợp thực tiễn; bổ sung nội dung về thu thập sinh trắc học đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói đối với những trường hợp chưa có thông tin trong cơ sở dữ liệu căn cước; 

Quy định trường hợp người đã có lệnh, quyết định tạm giữ, tạm giam bị thương tích, bệnh nặng cần phải điều trị, cứu chữa tại cơ sở y tế, nếu đưa đến cơ sở giam giữ để bàn giao sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ hoặc đe doạ đến tính mạng của họ thì cơ quan đang thụ lý vụ án phải áp giải ngay người đó đến cơ sở y tế và phối hợp với cơ sở giam giữ, cơ sở y tế tổ chức bàn giao, tiếp nhận và quản lý theo quy định;

Quy định về thu thập sinh trắc học đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói và cụ thể các tài liệu hồ sơ kèm theo khi bàn giao người bị tạm giữ, người bị tạm giam;

Thẩm quyền của Thủ trưởng cơ sở giam giữ phối hợp với cơ quan đang thụ lý vụ án quyết định bằng văn bản những người đang bị quản lý, giam giữ tại cơ sở giam giữ được giam giữ chung; 

Thẩm quyền của Thủ trưởng cơ sở giam giữ trong trường hợp vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh thì quyết định bố trí giam giữ chung và phải đảm bảo không để thông cung, gây khó khăn cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử; riêng việc giam giữ chung người dưới 18 tuổi với người từ 18 tuổi trở lên chỉ trong trường hợp để đảm bảo an toàn cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam là người dưới 18 tuổi. Bổ sung quy định bố trí theo khu và phân loại đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam là người bị nhiễm HIV/AIDS; người thực hiện hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm; phạm nhân phục vụ việc tạm giữ, tạm giam; phạm nhân được trích xuất để phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, điều tra, truy tố, xét xử.

Quy định trường hợp trích xuất phục vụ công tác giam giữ và tham gia thực hiện giao dịch dân sự đối với những trường hợp không thể uỷ quyền; quy định về việc áp giải, quản lý và kinh phí bảo đảm thực hiện chế độ ăn, ở, sinh hoạt đối với người được trích xuất, trong đó đối với trường hợp thực hiện trích xuất người bị tạm giữ, người bị tạm giam phục vụ công tác xét xử thì không giao cho cơ quan, người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất mà người này vẫn thuộc quản lý của cơ quan thực hiện nhiệm vụ áp giải; quy định việc trích xuất thực hiện hoạt động theo quy chế của cơ sở giam giữ bên trong khu vực cơ sở giam giữ thì không cần lệnh trích xuất và phải đảm bảo không để thông cung, gây khó khăn cho hoạt động điều tra; quy định trang phục của người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi trích xuất ra khỏi cơ sở giam giữ;

Quy định việc giải quyết trường hợp con của người bị tạm giữ, người bị tạm giam theo mẹ vào cơ sở giam giữ chết; người bị tạm giữ, người bị tạm giam chết là người nước ngoài.

Những sửa đổi, bổ sung này nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, thống nhất, đồng bộ, khả thi cho tổ chức, hoạt động, quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam và nâng cao hiệu quả công tác thi hành tạm giữ, tạm giam trong thực tiễn.