Luật Công an nhân dân quy định, Công an xã là một cấp trong hệ thống tổ chức Công an nhân dân, tuy nhiên Công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách. Tổ chức, biên chế của lực lượng Công an xã hiện nay được thực hiện theo Pháp lệnh Công an xã và các văn bản hướng dẫn thi hành. Khoản 1, Điều 3  Pháp lệnh Công an xã quy định Công an xã được bố trí ở các xã, thị trấn (nơi không bố trí Công an chính quy).

Hiện nay, do điều kiện kinh tế xã hội phát triển cùng với tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng ở các đô thị lớn; để đáp ứng yêu cầu đảm bảo an ninh trật tự ở các đô thị này, nhiều địa phương đã tăng cường lực lượng Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã. Bộ Công an đã xây dựng Đề án và ban hành Thông tư số 15/2010/TT-BCA, ngày 24/5/2010 quy định về việc điều động sỹ quan, hạ sỹ quan Công an nhân dân đảm nhận các chức danh Công an xã ở các xã trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự. Tuy nhiên, do điều kiện khó khăn về biên chế và việc thực hiện chế độ, chính sách đối với Công an xã và Công an chính quy có sự khác nhau, nên việc bố trí lực lượng Công an chính quy tăng cường cho Công an xã còn rất hạn chế. Tiếp thu ý kiến của cử tri, Bộ Công an sẽ nghiên cứu, đề xuất Chính phủ xem xét, quyết định vấn đề này; về lâu dài sẽ bố trí theo hướng chính quy hóa lực lượng Công an xã, trước mắt là Công an xã ở các đô thị lớn, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh.