1. Hành vi bảo kê là gì?

Theo Từ điển tiếng Việt của GS.TS Hoàng Phê, "Bảo kê (từ lóng) là hành vi bao che, bảo vệ cho những hoạt động phi pháp để trục lợi". Qua đó, có thể hiểu, hành vi bảo kê là hành vi dùng uy quyền, sức mạnh hoặc vị trí xã hội để bao che, hỗ trợ cho các hoạt động phi pháp (thường là tội phạm, kinh doanh bất hợp pháp hoặc trái đạo đức), nhắm đổi lấy lợi ích cá nhân như tiền bạc, quyền lực hoặc sự phục tùng.

Các biểu hiện cụ thể của hành vi bảo kê:

- Bảo kê cho hoạt động phạm pháp: Ví dụ bảo kê cho buôn lậu, mại dâm, cờ bạc, tín dụng đen, v.v...

- Can thiệp, gây sức ép để tránh bị xử lý: Ví dụ can thiệp để không bị kiểm tra, xử phạt.

- Đứng sau hoặc dung túng cho hành vi sai trái của người khác: Ví dụ lãnh đạo bao che cho cán bộ cấp dưới sai phạm.

- Nhận "lợi ích" để làm ngơ hoặc tiếp tay: Nhận tiền, quà, dịch vụ đổi lại sự làm ngơ trước sai phạm.

Bảo kê có thể xảy ra ở nhiều cấp độ:

- Trong xã hội: Các băng nhóm "tội phạm" bảo kê cho hàng quán, chợ búa.

- Trong cơ quan, tổ chức: Quan chức, người có chức quyền bảo kê cho cấp dưới hoặc doanh nghiệp thân quen.

- Trong cơ quan công quyền: Cán bộ thực thi pháp luật bảo kê cho tội phạm.

Hậu quả của hành vi bảo kê:

- Làm tha hóa bộ máy nhà nước và cán bộ, đảng viên.

- Mất niềm tin của nhân dân vào công lý, công bằng.

- Làm suy yếu pháp luật, tiếp tay cho tội phạm phát triển.

- Gây thiệt hại kinh tế và xã hội nghiêm trọng.

2. Hành vi bảo kê sẽ bị xử lý như thế nào?

Hành vi bảo kê là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng và tùy vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi mà người thực hiện có thể bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể như sau:

2.1. Xử lý theo pháp luật hình sự

Nếu hành vi bảo kê có dấu hiệu tội phạm, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), với một số tội danh liên quan như:

- Tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170):

+ Hành vi dùng vũ lực, đe dọa để ép người khác nộp tiền "bảo kê".

+ Mức phạt: Tùy mức độ, có thể phạt tù từ 1 năm đến chung thân.

- Tội tổ chức, bảo kê cho hoạt động phạm pháp (Ví dụ: mại dâm, cờ bạc...):

+ Tổ chức, chứa chấp hoặc bảo kê mại dâm: Điều 327, 328.

+ Tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc: Điều 322.

+ Mức phạt: Có thể lên tới 15 năm tù tùy hành vi.

- Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Điều 356):

+ Cán bộ, công chức lợi dụng chức quyền để bao che, can thiệp trái phép.

+ Mức phạt: Tù từ 1 đến 15 năm, tùy trường hợp.

- Tội nhận hối lộ (Điều 354):

+ Nhận tiền, tài sản để bảo kê, làm ngơ cho sai phạm.

+ Mức phạt: Từ 2 năm đến tử hình (nếu số tiền lớn, phạm tội có tổ chức).

2. 2. Xử lý về mặt hành chính

Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, một số hành vi có liên quan đến hành vi "bảo kê" có thể bị xử lý theo các điều khoản sau:

- Điều 7. Hành vi xâm phạm trật tự công cộng

Khoản 1, điểm đ: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi: "Tụ tập nhiều người ở nơi công cộng gây mất trật tự công cộng" - hành vi này thường xảy ra trong các vụ bảo kê tại địa điểm kinh doanh, quán ăn, bãi xe, chợ...

- Điều 19. Vi phạm quy định về phòng, chống tệ nạn xã hội
Khoản 2, điểm d: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi: "Tổ chức, chứa chấp, lôi kéo, dụ dỗ người khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về tệ nạn xã hội" - nếu hành vi bảo kê có liên quan đến hoạt động mại dâm, cờ bạc, cho vay nặng lãi...

2.3. Xử lý về mặt Đảng
Nếu là đảng viên, sẽ bị xử lý kỷ luật theo Quy định 69-QĐ/TW năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Khiển trách, cảnh cáo, cách chức hoặc khai trừ ra khỏi Đảng nếu bảo kê, bao che cho hành vi vi phạm pháp luật, tiêu cực, tham nhũng.