Cây gai dầu hay còn gọi là cây lanh, tên khoa học là Cannabis Satival thuộc họ Gai mèo Cannabinaceae là dòng cây có chứa chất kích thích. Cây gai dầu có thành phần chủ yếu là Cannabidiol (CBD), chất Delta-9- Tetrahydrocannabinol (THC) là chất ma túy được quy định tại Nghị định số 57/2022/NĐCP ngày 25/8/2022 của Chính phủ, tuy nhiên chất này trong cây gai dầu thường có hàm lượng thấp, dưới 0,3%. Về hình thức cây gai dầu khá giống với cây cần sa, song về thành phần, cây cần sa có thành phần chính là chất THC. Theo Nghị định số 57/2022/NĐCP ngày 25/8/2022 của Chính phủ quy định thì cây gai dầu là cây không nằm trong các mục cấm; tuy vậy theo quy định tại Điều 247 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, thì cây gai dầu nằm trong phạm trù "các loại cây khác có chứa chất ma túy". Do đó, quá trình tiến hành xử lý các vụ việc cần xác định giống cây (giám định tên khoa học) cụ thể đối với mẫu vật nghi là cây gai dầu hay cây cần sa. Đối với trường hợp là cây gai dầu cần xác định mục đích, hành vi cụ thể của đối tượng, trong đó: 

- Trường hợp: Trồng và sử dụng cây gai dầu và các chế phẩm từ cây gai dầu nhằm vào mục đích dân sinh như: lấy sợi dệt vải, làm thức ăn cho gia súc, làm chất đốt... thì không xử lý về hành chính và hình sự.

- Trường hợp: Đối tượng lợi dụng trồng, sử dụng cây gai dầu và các chế phẩm từ cây gai dầu với ý thức chủ quan nhằm mục đích khai thác chất gây nghiện, lôi kéo, kích động, tổ chức sử dụng không vì mục đích dân sinh, văn hóa, truyền thống, mà thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy, thì căn cứ vào hành vi cụ thể để xem xét xử lý về hành chính hoặc hình sự tùy theo từng trường hợp cụ thể.