Từ cuộc điện thoại cầu cứu…
Cũng như mọi ngày, em H.N.B.C lớp 8A Trường Trung học cơ sở xã Vĩnh Yên, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai vẫn cắp sách đến trường. Nhưng hết giờ học không thấy con về nhà, anh H.V.T gọi điện mới tá hoả con báo tin đã lên xe cùng 02 bạn học đi Hà Nội làm thêm với mức lương 10 triệu đồng. Anh H đã nhanh chóng báo cáo sự việc với lực lượng Công an xã Vĩnh Yên để truy vết chiếc taxi chở con mình đi. Sau khi chiếc taxi đưa 03 cháu nhỏ đến địa phận tỉnh Yên Bái thì bất ngờ dừng lại và chuyển các cháu sang 01 xe khác. Nhận thấy có điều bất thường, nên cháu H.N.B.C đã gọi điên báo, gửi định vị cho bố qua điện thoại di động.
 |
| Em H.N.B.C được Tổ công tác đưa về với gia đình an toàn. |
Ngay khi nhận được thông tin, anh T đã liên hệ với Công an xã Vĩnh Yên giúp đỡ. Lực lượng Công an xã đã phối với với Phòng Cảnh sát giao thông truy tìm hướng đi của chiếc xe taxi đó. Sau gần 01 ngày đi theo định vị anh T đã đến 01 quán ăn trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Sau khi vào trình bày sự việc, anh mới biết con mình bị tịch thu điện thoại và bắt ký vào hợp đồng làm việc với mức lương 6,1 triệu đồng/1 tháng bao gồm cả chi phi ăn ở sinh hoạt… Anh T kể lại: “Sau khi tôi nói muốn đưa cháu về để tiếp tục đi học, không đồng ý cho con ở lại làm thêm. Chủ cơ sở đã yêu cầu tôi nộp lại 1,8 triệu tiền môi giới và 600.000 đồng tiền chi phí đi lại của các cháu thì mới cho tôi đón con về”.
 |
| Công an xã Vĩnh Yên tuyên truyền tại các hộ gia đình có con em trong độ tuổi đến trường không nghe theo lời dụ dỗ của các đối tượng lạ qua mạng xã hội. |
Các tài khoản ảo và những lời dỗ ngọt…
Khoảng đầu tháng 5/2025, 04 em học sinh lớp 8 Trường Trung học cơ sở xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai đã nghe theo một tài khoản trên mạng xã hội, bỏ học bắt xe khách đi Hà Nội làm thuê công việc làm ốp điện thoại với mức lương 09 – 10 triệu đồng. Nghe theo lời hứa, việc nhẹ, lương cao, không phải vất vả lên nương làm rẫy mà vẫn có nhiều tiền tiêu xài nên em V đã rủ 03 em cùng trường bỏ tiết thi học kỳ để bắt xe khách theo hướng dẫn của đối tượng quen qua mạng xã hội. Sau khi phát hiện thiếu 04 em học sinh các thầy cô giáo đã hỏi các bạn cùng lớp và biết được thông tin, các em rủ nhau bỏ học để về xuôi làm thuê.
Sau khi biết được thông tin này, Nhà trường ngay lập tức đã báo cho lực lượng Công an xã Cán Cấu để truy vết chiếc xe khách chở 04 em học sinh đi về xuôi. Ngay khi tiếp nhận thông tin, lực lượng Công an xã Cán Cấu đã phối hợp với Tổ công tác khu vực Bắc Hà – Si Ma Cai thuộc Đội Cảnh sát giao thông đường bộ số 2 – Phòng Cảnh sát giao thông tỉnh Lào Cai đã nhanh chóng triển khai lực lượng tuần tra khép kín, tập trung kiểm tra các phương tiện, đặc biệt là xe khách lưu thông qua tuyến địa bàn.
 |
| Lực lượng Công an xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai phối hợp với giáo viên nhà trường đến động viên, tuyên truyền tại gia đình em T. |
Chỉ sau thời gian ngắn, Tổ công tác phát hiện 01 xe khách đang chở 04 học sinh có đặc điểm nhận dạng giống mô tả. Các em gồm: T.N.V, L.A.T, T.V.T và T.V.S (cùng sinh năm 2011, trú tại xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai). Sau khi tiếp cận, lực lượng chức năng đã đưa các em về trụ sở và tiến hành bàn giao cho gia đình. Đồng thời, Công an địa phương tiếp tục phối hợp theo dõi, động viên để các em quay lại trường, tránh tái diễn sự việc.
Sau khi được lực lượng chức năng giải thích, tuyên truyền và biết tài khoản liện hệ với mình là tài khoản ảo, em T chia sẻ: “Lúc đầu em thấy họ bảo đi làm chỉ ngồi trong nhà làm ốp điện thoại không phải đi nắng leo đồi mệt mà lương lại cao nên em đã tin và muốn về đó làm thuê mấy tháng nghỉ hè để kiếm tiền tiêu”.
Những mối nguy hiểm tiềm ẩn
Trái với việc giải thích cho các con hiểu, thì nhiều gia đình ở vùng cao do thiếu hiểu biết, cho nên khi đến dịp nghỉ hè vẫn đồng ý cho con em mình đi làm xa đã ký bừa vào những cam kết. Nhưng họ không hề biết nơi ăn, ở, điều kiện sinh hoạt cũng như công việc của con em mình như thế nào. Chỉ khi các con gọi điện về cầu cứu, họ mới nhận ra, nhưng không thể đưa con về, vì không đủ tiền bồi thường vi phạm hợp đồng. Vì vậy, nhiều gia đình đang sống trong thấp thỏm, đưa con về không được, để con lại không xong.
Đại uý Bàn Trọng Nghĩa, Phó trưởng Công an xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai cho biết: “Lợi dụng nhu cầu tìm kiếm việc làm dịp nghỉ hè của các em học sinh để kiếm thêm thu nhập phụ giúp gia đình, nhiều đối tượng đã dụ dỗ các em qua mạng xã hội qua đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ như buôn bán người, sử dụng lao động khi chưa đủ tuổi…”.
 |
| Lồng ghép các hoạt động tuyên truyền pháp luật về tội phạm công nghệ cao cho các em học sinh vùng cao biên giới. |
Mặc dù lực lượng Công an xã đã phối với với Nhà trường, thôn bản tuyên truyền về việc không nghe theo các lời quảng cáo, dụ dỗ trên mạng đi làm thuê xa nhà nhưng cái khó là đa số bà con là đồng bào dân tộc thiểu số, thuộc diện hộ nghèo, hoàn cảnh khó khăn, đông con và trình độ dân trí thấp cho nên việc vận động rất khó khăn. Bà con vẫn chưa hiểu hết được những nguy cơ tiềm ẩn từ việc cho con em đi làm thuê xa nhà và những nguy cơ tiền ẩn từ những lời mật ngọt sẽ có một công việc việc nhẹ, lương cao.
 |
| Tăng cường tuyên truyền về các thủ đoạn của tội phạm trên không gian mạng. |
Trước tình trạng một số đối tượng lợi dụng mạng xã hội như Zalo, Facebook để đăng tải thông tin tuyển dụng giả, lừa đảo người lao động – đặc biệt là học sinh – bằng những lời hứa hẹn hấp dẫn về công việc và thu nhập, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Lào Cai đưa ra một số khuyến cáo quan trọng đối với phụ huynh, học sinh và nhà trường như sau:
Các bậc phụ huynh cần quan tâm, theo dõi sát sao con em mình, đặc biệt là những em trong độ tuổi vị thành niên, dễ bị dụ dỗ. Tăng cường giáo dục kỹ năng sống và kỹ năng nhận diện thông tin trên mạng xã hội, giúp con phân biệt được thông tin đúng – sai, thật – giả. Không giao phó hoàn toàn việc quản lý con cho nhà trường hoặc thiết bị công nghệ (điện thoại, máy tính). Cha mẹ cần chủ động trao đổi, hợp tác với nhà trường khi phát hiện con có biểu hiện bỏ học hoặc tìm kiếm việc làm không rõ nguồn gốc. Các em học sinh tuyệt đối không tin theo các lời mời gọi hấp dẫn trên mạng xã hội về việc làm nhẹ, lương cao mà không có kiểm chứng rõ ràng. Không tự ý rời khỏi gia đình hoặc bỏ học để đi làm, nhất là với những người lạ quen qua mạng.
Cần tham khảo ý kiến người lớn, giáo viên hoặc cơ quan chức năng nếu có ý định tìm việc làm thêm và phải chủ động trang bị kiến thức pháp luật, nhất là liên quan đến lao động và lừa đảo qua mạng. Nhà trường tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong học sinh, đặc biệt là về các thủ đoạn lừa đảo việc làm qua mạng xã hội. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh và lực lượng Công an để theo dõi, phát hiện sớm học sinh có biểu hiện bất thường. Lồng ghép nội dung phòng, chống tội phạm công nghệ cao vào các buổi sinh hoạt lớp, tiết học ngoại khóa. Thiết lập các kênh tư vấn tâm lý, định hướng nghề nghiệp để học sinh có nơi chia sẻ, hỏi han trước khi đưa ra quyết định quan trọng.
