Giải pháp phòng, chống tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội trên địa bàn tỉnh Bình Dương

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, thành quả đạt được, do đặc điểm địa bàn giáp ranh với các đô thị lớn phức tạp về an ninh, trật tự như Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh, dân nhập cư ngày càng đông nên các đối tượng phạm tội lợi dụng để ẩn nấp hoạt động, nhất là các băng, nhóm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, tội phạm có yếu tố người nước ngoài… Tình hình hoạt động của tội phạm nói chung và tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội nói riêng trên địa bàn tỉnh Bình Dương diễn biến khá phức tạp, gây tâm lý bất an trong nhân dân. 

Tính từ năm 2016 đến năm 2018, toàn tỉnh xảy ra 2.567 vụ phạm pháp hình sự; trong đó có 115 vụ giết người do nguyên nhân xã hội (chiếm tỷ lệ 4,5 %) làm chết 119 người, gây thương tích cho 18 người. Đã điều tra làm rõ 115 vụ (chiếm tỷ lệ 100%), bắt, khởi tố, điều tra 166 đối tượng gây án. Đáng lưu ý, từ đầu năm 2019 đến nay, tình hình phạm pháp hình sự có chiều hướng gia tăng; đã xảy ra 15 vụ giết người, 03 vụ cố ý gây thương tích dẫn đến chết người, 54 vụ cố ý gây thương tích; hậu quả làm 17 người chết, 72 người bị thương. Nhiều địa phương đã phát hiện, ngăn chặn các vụ băng nhóm sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm để thanh toán nhau với tính chất, quy mô hoạt động ngày càng công khai, liều lĩnh, manh động.

Một nhóm thanh niên giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực bị Công an bắt giữ.

 
Qua thực tiễn điều tra các vụ án cho thấy, nguyên nhân của các vụ án giết người, cố ý gây thương tích chủ yếu là do mâu thuẫn trong đời sống sinh hoạt. Do sự khác biệt trong văn hoá ứng xử vùng miền; sử dụng rượu bia quá đà không kìm chế được hành vi khi phát sinh mâu thuẩn; mâu thuẩn hôn nhân, tình ái; tranh giành địa bàn hoạt động bảo kê; đòi nợ thuê…

Về đối tượng phạm tội, đa số là người ngoài tỉnh, phạm tội lần đầu, trước khi gây án thường sử dụng chất kích thích như rượu bia và có cả ma tuý; tính bộc phát, manh động, liều lĩnh của tội phạm ngày càng cao. Tội phạm nói chung và tội phạm giết người nói riêng đang có xu hướng trẻ hóa, đối tượng là thanh thiếu niên chiếm tỷ lệ cao. Đây là lứa tuổi có nhiều biến động về tâm sinh lý; có xu hướng thoát ra khỏi sự quản lý của gia đình; sinh hoạt, quan hệ dễ bị ảnh hưởng, chi phối từ xã hội, bạn bè; chạy theo những hiện tượng mới lạ, thích khám phá, thích thể hiện mình. Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân không thể không nhắc tới là sự tác động của văn hóa, lối sống lệch lạc; sự suy thoái về đạo đức, sự vô cảm trong lối sống, lỗ hổng trong giáo dục, môi trường sống phức tạp tạo ra. 

Cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ.

Ngoài ra, những hình ảnh bạo lực, lạnh lùng, vô cảm; lối sống nặng về tranh đoạt vật chất, thích hưởng thụ, chạy theo đồng tiền bằng mọi giá hay những phương thức, thủ đoạn tàn bạo, dã man, phi nhân tính của tội phạm… được đăng tải, chia sẻ lan tràn trên sách báo, phim ảnh, internet, hàng ngày, hàng giờ tác động, "thẩm thấu" vào nhận thức, lối sống, hành vi của không ít người, nhất là những người trẻ tuổi, kỹ năng sống hạn chế, kiến thức, kinh nghiệm sống còn non nớt, từ đó dễ dẫn đến những hành vi lệch lạc chuẩn mực xã hội.

Trong thời gian qua, Công an tỉnh Bình Dương đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm kéo giảm tình hình phạm pháp hình sự nói chung và tội phạm giết người nói riêng. Đã chủ động tham mưu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an thực hiện tốt Chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm, xây dựng các mô hình tổ tự quản phòng, chống tội phạm, xây dựng gia đình văn hóa, các tổ hòa giải của các cơ quan, xí nghiệp, tổ chức xã hội, mặt trận đoàn thể... kịp thời giải quyết những mâu thuẫn nhỏ trong nội bộ nhân dân, không để từ mâu thuẫn nhỏ trở thành những mâu thuẫn lớn phát sinh tội phạm; triển khai, thực hiện đồng bộ, quyết liệt Kế hoạch của Ban Chỉ đạo 138 tỉnh Bình Dương về phòng, chống tội phạm giết người, cố ý gây thương tích do nguyên nhân xã hội. 

Thời gian tới, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Dương tiếp tục phát triển mạnh, thu hút số lượng lớn người dân nhập cư đến lao động, học tập, kinh doanh, sinh sống. Sự giao thoa giữa các phong tục tập quán, lối sống... sẽ dễ nảy sinh các mâu thuẫn nhất thời trong nội bộ nhân dân. Theo đó, tội phạm nói chung và tội phạm giết người sẽ diễn biến phức tạp hơn. Để công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm giết người, cố ý gây thương tích do nguyên nhân xã hội đạt hiệu quả cao, cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp như sau: Làm tốt công tác phòng ngừa xã hội, phối hợp với các cơ quan, ban ngành, các tổ chức tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền nếp sống lành mạnh, tiến bộ cho nhân dân.

Công an tỉnh Bình Dương khám phá một vụ án.

Công an các đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các lực lượng nhất là Công an cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn) chủ động thường xuyên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các mô hình tổ chức trị an tại cơ sở đề ra nhiều hình thức tuyên truyền cụ thể, thiết thực; lựa chọn các nội dung, biện pháp tuyên truyền phù hợp với đặc điểm tình hình từng địa bàn, khu dân cư, lứa tuổi, loại đối tượng. Trong đó, tập trung tuyên truyền về đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đến mọi người dân; các quy định của pháp luật, nhất là những văn bản mới ban hành như: Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Luật Phòng, chống bạo lực trong gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Hòa giải ở cơ sở...; tuyên truyền các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức trong gia đình, khu, ấp; nhân rộng, làm lan tỏa mạnh mẽ những tấm gương biết sống vì cộng đồng, tinh thần sẵn sàng yêu thương giúp đỡ lẫn nhau; cung cấp tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật, nguyên nhân, điều kiện xảy ra các vụ án, nhất là tác hại của việc sử dụng các chất kích thích, ma tuý, rượu, bia ... để nhân dân lên án, cảnh giác, tự mình có ý thức phòng ngừa. Tuyên truyền ý thức tôn trọng pháp luật, tự giải quyết triệt để các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ ngay từ cơ sở, lấy đạo đức, văn hóa ứng xử lịch thiệp và tính mạng con người làm trọng; kiên quyết không giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực.

Công an cấp cơ sở cần chủ động nắm tình hình, thông qua các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp với cơ quan Toà án, Trung tâm hoà giải, tổ hoà giải... để phối hợp với các ban ngành, đoàn thể ở địa phương tổ chức ngay việc hoà giải, không để mâu thuẫn kéo dài, phát sinh thành tội phạm, đồng thời có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn không để tội phạm xảy ra.

Loại trừ các tệ nạn xã hội, những ảnh hưởng tiêu cực từ lối sống tự do, kiểm soát tốt, sàng lọc để ngăn chặn ngay từ đầu sự du nhập các loại sách báo, phim ảnh, đồ chơi mang tính bạo lực, tuyên truyền cho lối sống buông thả có thể phá hoại những giá trị đạo đức truyền thống, làm ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình giáo dục nhân cách sống cho nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu niên./.