Không phải chuyên gia trong lĩnh vực kỹ thuật hình sự, anh là một trong số cán bộ trẻ nhất đội Hướng dẫn và Điều tra án ma túy (Đội 5), Phòng CSĐT tội phạm về ma túy - Trung úy Nguyễn Nhật Quang. Nói chuyện dí dỏm, kết hợp với “ngôn ngữ” cơ thể, anh dẫn dắt người nghe đến với các chuyên án, vụ án ma túy lớn mà mình trực tiếp tham gia. Khám phá đường dây mua bán trái phép chất ma túy tuyến Sơn La - Hà Nội để đưa sang Trung Quốc tiêu thụ; bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm, có hành vi mua bán 20 bánh heroin… là 2 trong số nhiều chiến công xuất sắc mà Nguyễn Nhật Quang gặt hái được trong năm 2011. Nhưng để chọn ra vụ án tâm đắc nhất, anh nhắc ngay đến lần bắt giữ Phan Văn Chung (SN 1965), ở Nghệ An - đối tượng sản xuất trái phép chất ma túy lần đầu tiên bị bắt trên địa bàn Hà Nội.
 |
| Trung úy Nguyễn Nhật Quang (đứng) cùng đồng đội nghiên cứu phá án |
Phát hiện, bắt giữ được đối tượng nghi vấn sản xuất trái phép ma túy dạng “đá” - loại tội phạm hoàn toàn mới là việc vô cùng khó khăn, nhưng gian nan hơn là việc tìm ra các chứng cứ, thuyết phục tòa án khép tội đối tượng. “Việc này chỉ thành công nếu cơ quan công an chứng minh được quy trình, các bước sản xuất ma túy” - Trung úy Quang chia sẻ. Sáng tạo ra công thức “nấu” ma túy “đá”, các đối tượng tham gia đều là dân sành sỏi hóa học. Trong quá trình ấy, bản thân nhóm này đã tổ chức sản xuất thử nghiệm hàng chục lần, với sự tư vấn của nhiều đối tượng người nước ngoài. Bắt tay vào nghiên cứu, anh em gặp muôn vàn khó khăn vì: “Không có chuyên môn, luật pháp càng không cho phép được thử nghiệm sản xuất ma túy. Tất cả các bước thực hiện được chúng tôi “dựng” lên qua trí tưởng tượng, trên giấy” - Trung úy Quang nhớ lại.
Có lần Phan Văn Chung buột miệng khai, quá trình điều chế ma túy “đá” phải cho “xăng thơm” vào làm dung môi hòa tan. “Xăng thơm” mà đối tượng nói đến dĩ nhiên không phải là xăng chạy động cơ. Sau cả tuần tìm hiểu, Quang và đồng đội mới tìm ra tên hóa học của “xăng thơm”, và thử nghiện thành công nhiều phản ứng. Say mê tìm tòi, với sự giúp đỡ của các chuyên gia kỹ thuật hình sự, sau gần một năm, Trung úy Nguyễn Nhật Quang cùng đồng đội đã gắn kết thành công từng “mối nối”, tháo cả trăm “nút thắt” trong quy trình điều chế. Tháng 8-2011, đánh dấu thời điểm anh nghiên cứu thành công công thức “chế” ma túy dạng “đá” hoàn chỉnh nhất từ trước đến nay, với đầy đủ các thành phần, quy trình được giữ “tuyệt mật” trong đầu.
Đâu là “bí quyết” giúp Quang và đồng đội nghiên cứu, dựng lên công thức điều chế, sản xuất ma túy “đá” không cần qua phòng thí nghiệm? Anh dí dỏm: Tôi đam mê khoa học tự nhiên, thích làm cảnh sát từ ngày trên ghế nhà trường. Đó là lý do tôi chọn thi vào Học viện Cảnh sát nhân dân, với mong muốn phát huy niềm đam mê khoa học, trên mặt trận giữ gìn bình yên cho Tổ quốc. Tuy vậy, suốt 4 năm học chuyên ngành Cảnh sát điều tra, Quang có rất ít cơ hội tiếp cận với phòng thí nghiệm. Ra trường, anh được phân công làm việc tại Phòng CSĐT tội phạm về ma túy, đơn vị mà thời gian dành cho khoa học gần như không có. Cho đến giữa năm 2010, khi Quang được chỉ huy đơn vị giao thụ lý điều tra vụ án Phan Văn Chung sản xuất trái phép chất ma túy, niềm đam mê đó có cơ hội trở thành hiện thực giúp anh gặt hái thành quả như ngày hôm nay./.